Co to jest lateralizacja?

Żeby odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest integracja bilateralna, poświęćmy chwilę na odpowiedź na pytanie, czym jest sama lateralizacja? Lateralizacja, czyli inaczej stronność to tzw. asymetria czynnościowa prawej i lewej strony ciała ludzkiego, która wynika z różnic w budowie i funkcjach obu półkul mózgowych, która odpowiada, mówiąc w dużym uproszczeniu za np. leworęczność lub praworęczność człowieka. Lateralizacja u każdego człowieka rozwija się stopniowo wraz z wiekiem i ogólnym rozwojem ruchowym dziecka. Wiąże się ona z dominowaniem jednej półkuli mózgowej nad drugą. Jedne obszary mózgu kierują jednymi czynnościami wykonywanymi przez człowieka, a drugie innymi. Zazwyczaj lewa półkula odpowiada za mowę i funkcje językowe (wraz z czytaniem i pisaniem), logikę, czy też rozumienie i programowanie motoryczne, a prawa półkula zarządza percepcją przestrzenną, umiejętnościami muzycznymi i plastycznymi, mimiką i emocjami. Koordynowanie ruchów stron ciała, czyli współpraca międzypółkulowa określana jest mianem integracji bilateralnej.

Jakie są objawy zaburzeń rozwoju integracji bilateralnej?

Z pewnych nie do końca jeszcze zbadanych przyczyn dochodzi czasem do zakłóceń, niekiedy opóźnień w rozwoju integracji bilateralnej co związane jest z niedojrzałością układu nerwowego. U dzieci można zaobserwować trudności z nauką czytania i pisania, zaburzenia zachowania, trudności w wykonywaniu czynności dnia codziennego (wykonywanie ich „na opak”, zaczynanie wykonywania jakieś czynności dobrze i braku umiejętności jej zakończenia). U dzieci z zaburzonym rozwojem obu półkul mózgowych można zauważyć np. obniżoną obustronną koordynację np. problemy z łapaniem piłki, trudności z orientacją przestrzenną, trudności z różnicowaniem stron prawa/lewa, unikanie przekraczania linii środkowej ciała, niewykształconą w pełni lateralizacji (skrzyżowana lateralizacja lub utrzymująca się oburęczność), niskie umiejętności wykonywania ruchów sekwencyjnych, np. kłopoty z nauką układów tanecznych, a także słabą pamięć, kłopoty z wielozadaniowością np. w rozwiązywaniu zadań matematycznych.

Jak terapia bilateralna wpływa na rozwój dziecka?

Rozwiązaniem, a raczej pomocą przy zauważeniu problemów z rozwojem sprawności obu półkul mózgowych może być terapia bilateralna, zwana integracją bilateralną, która dzięki indywidualnie do każdego dziecka dobranych cyklach ćwiczeń ruchowych pobudza mózg do bardziej efektywnego i szybszego przetwarzania bodźców. W konsekwencji zmienia się sprawność mózgu i tym samym poprawie ulega jakość współpracy międzypółkulowej.

Terapia bilateralna poprawia świadomość ciała, poczucie schematu czy też rozróżnienie przestrzeni i poczucie kierunku, co z kolei przekłada się na lepszą równowagę statyczną i dynamiczną oraz kontrolę postawy, usprawnia pamięć sekwencyjną i planowanie ruchu. Dzięki ćwiczeniom wykonywanym podczas terapii bilateralnej przywrócona zostaje właściwa automatyzacja ruchów i usprawnieniu ulega wykonywanie przez dziecko procesów wielozadaniowych.

Ćwiczenia bilateralnej integracji mogą być nie tylko skutecznym narzędziem w walce z zaburzeniami rozwoju półkul, ale także uzupełnieniem różnych terapii ruchowych typu integracja sensoryczna, terapie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego czy też u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, koncentracji uwagi bądź nadpobudliwością ruchową.

Jak przebiega terapia integracji bilateralnej?

Obecnie w naszej poradni proponujemy elementy integracji bilateralnej wplecione w terapię integracji sensorycznej. Dzieci ćwiczą  w sali do SI i wykonują ćwiczenia SI naprzemiennie z ćwiczeniami IB.

Terapia trwa 50 minut.