Ręka to z całą pewnością wysoce wyspecjalizowany narząd. Dzięki jej prawidłowej funkcji jesteśmy w stanie pisać, wykonywać ruchy precyzyjne czy przenosić ciężary.
Ciężko sobie wyobrazić nasze codziennie życie bez wykorzystania dłoni. Rąk używamy codziennie, praktycznie do wszystkiego, dzięki nim jesteśmy ludźmi niezależnymi. Potrafimy się samodzielnie ubrać, rozebrać, najeść.
Ręce mają dwie podstawowe funkcje – ruchową i czuciową. Do zadań ruchowych ręki zalicza się manipulowanie przedmiotami, chwytanie, oporowanie, przemieszczanie się oraz umiejętności obronno-sportowe. Zadania czuciowe z kolei obejmują odbieranie bodźców z otoczenia. Dzięki rękom poznajemy świat – dotykając, wyczuwając fakturę / temperaturę / rozmiar / kształt.
Motoryka duża i mała
Rozwój fizyczny dziecka, a więc jego sprawności fizycznej, jest zawsze połączony z jednoczesnym rozwojem motoryki, zarówno dużej, jak i małej. Stanowi to długotrwały proces, który rozpoczyna się od pierwszych chwil życia, a więc już w życiu płodowym (nie przychodzimy jednak na świat z wykształconą motoryką). Każda wykonywana przez nas czynność ruchowa czy manualna jest związana z motoryką, która przekłada się na rozwój fizyczny, a ten z kolei na sprawność i funkcjonowanie ciała.
Trzeba pamiętać, że motoryka warunkowana jest nie tylko przez prawidłowe funkcjonowanie narządu ruchu, ale i układu nerwowego. Jako pierwsza pojawia się motoryka duża, która jest podstawą dla motoryki małej, która z kolei stanowi bazę grafomotoryki (pisanie, rysowanie). Jeżeli rozwój motoryki przebiega bez problemów, istnieją solidne podstawy do nauki pisania, czytania, koordynacji wzrokowo-przestrzennej, koncentracji uwagi czy orientacji w przestrzeni.
Jak przebiega terapia ręki?
Terapia ręki mylnie kojarzona jest z zabawami przy stoliku, wycinaniem czy rysowaniem po śladzie. Na czym więc naprawdę polega?
Podczas terapii ręki specjalista rozpoczyna pracę od wzmocnienia całego ciała -motoryki dużej (ramiona, barki, kręgosłup, łokcie), a następnie skupia się na poprawie motoryki małej u dziecka (prawidłowy uchwyt, napięcie, praca nadgarstka i palców).
Terapia obejmuje szereg specjalnie dobranych ćwiczeń, które usprawniają pracę palców, dłoni i rąk oraz dostarczają im wrażeń zmysłowych (np. poprzez poznawanie materiałów o zróżnicowanej strukturze). Nierzadko uwzględnia zaangażowanie tułowia, głowy oraz czucia powierzchniowego i głębokiego. Niekiedy terapia ręki to praca całego zespołu fachowców – fizjoterapeutów, logopedów czy terapeutów integracji sensorycznej. U dzieci terapia zazwyczaj przyjmuje formę zabawy.
Zajęcia polegają zazwyczaj na wykonywaniu ćwiczeń wzmacniających obręcz barkową, a także ćwiczeń precyzyjnych i manualnych ręki. Terapeuta podczas zajęć zwraca uwagę na poprawny chwyt, precyzyjne pisanie oraz większe skupienie podczas angażowania rąk w wykonywaną pracę.
